Betaalbare huurwoningen hoger op agenda. Maar wat is dan betaalbaar?
Betaalbaarheid. Er wordt vaak over gesproken maar wat is dat nu eigenlijk?
Als het niet betaalbaar is, ontstaan vaak betalingsachterstanden. Die zorgen niet alleen voor persoonlijke zorgen en problemen, ze kosten ook veel geld. Zeker nu gemeenten nog strenger geworden zijn bij het toelaten van huishoudens in de schuldhulpverlening, is er nog meer noodzaak om aan de slag te gaan met betaalbaarheid van huurwoningen.
Betaalbaarheid berekenen
Betaalbare huurwoningen zijn dan ook niet voor niets een veelgenoemd onderwerp in prestatieafspraken. Maar wat is betaalbaar? Betaalbaarheid is het beslag dat woonlasten leggen op de begroting van (potentiële) huurders. Betaalbaarheid is te berekenen. We kijken daarbij in eerste instantie naar:
- Inkomsten: Welk bedrag komt er binnen?
- Uitgaven: Met welke uitgaven heeft een huishouden te maken?
Het Nibud maakt op deze manier berekeningen voor verschillende huishoudtypen (gezinnen, alleenstaanden, gepensioneerden, mensen met extra zorgkosten, etc.), bij verschillende inkomens. Voor een huishouden met een inkomen net boven de huurtoeslaggrens is immers een andere huur betaalbaar dan voor een huishouden dat daar net onder zit. Gezinnen met meerdere kinderen hebben te maken met andere noodzakelijke overige kosten en dat heeft gevolgen voor hun budgetruimte voor woonlasten.
Jaarlijks worden door Nibud de berekeningen gemaakt op basis van nieuwe wet- en regelgeving, zoals de veranderingen in de huurtoeslag. Tijdens de de training ‘Sturen op Betaalbaarheid’ wordt u meegenomen in deze berekeningen.
Op basis van noodzakelijkheid is zo te bepalen wat betaalbaar is. De passendheidsnorm is daarbij één stap. Zeker een stap in de goede richting, maar de diversiteit onder de huishoudens is groter dan de twee groepen die binnen deze methode is bepaald….
Voor de één betaalbaar, voor de ander niet?
Want hoe kan het dat een eenouder gezin met 2 kinderen een huur rond de aftoppingsgrens goed kan betalen en een alleenstaande daar veel moeite mee heeft? Waarom heeft een huishouden met een werkende per maand minder te besteden dan een huishouden waar hetzelfde inkomen wordt verdiend door twee personen? Hoe kan het dat het ene huishouden meer moeite heeft om de huur maandelijks regelmatig te betalen dan een vergelijkbaar ander huishouden? Welke financieel gedrag ligt hieraan ten grondslag?
Er zijn dus, naast het betaalbaar zijn van de huur in euro’s, meer zaken die van belang zijn voor risico’s op betalingsachterstanden. Om te bepalen wat betaalbare woonlasten zijn, moeten we dus verder kijken dan de bedragen:
- Voor wie vormt welke huur een risico?
- Wanneer treedt er een betaalrisico op?
Bij het Nibud weten we steeds meer over de manier waarop we mensen kunnen helpen om hun gedrag aan te passen. Welke interventies zijn effectief en welke hebben minder resultaat? Deze inzichten bieden nieuwe kansen om de risico’s op betalingsachterstand te verkleinen.
Wat kunt u doen?
Hoe eerder betalingsachterstanden worden gesignaleerd en opgepakt, des te meer kan worden voorkomen dat huurders moeten aankloppen bij de gemeentelijke schuldhulpverlening en daar geen uitweg vinden. En dat voorkomt onnodige problemen en kosten.
U kunt natuurlijk hulp bieden bij budgetteren, tijdelijk de huur aanpassen, of andere oplossingen aandragen die de kans dat huurders tussen wal en schip belanden, verkleinen.
Maar er zijn op meerdere fronten mogelijkheden om stappen te zetten op het gebied van betaalbaarheid van huur. Tijdens de training Sturen op Betaalbaarheid, die Kjenning samen met het Nibud verzorgt, staat deze rol centraal. Waar liggen kansen? En wat kunt u morgen zelf doen om er voor te zorgen dat uw bewoners een realistische huur betalen? Hoe kunt u bij aanvang van de verhuring, de woonlasten en de financiële draagkracht van uw huurder in balans houden, zodat uw huurder prettig kan wonen en leven en u niet achter uw huur aan hoeft?
Sanne Lamers, Nibud
Datum: 02-09-2016