CO2 neutraal in 2050; hoe gaat u dat aanpakken?
Energieneutraal, nul-op-de-meter of CO2 neutraal: er zijn nogal wat termen die je als corporatie om de oren vliegen als het gaat om duurzaamheid. Het vorig jaar ondertekende klimaatakkoord van Parijs is in Nederland vertaalt naar de Energieagenda.
Hierin wordt gestreefd naar het CO2 neutraal maken van Nederland in 2050. De gebouwde omgeving neemt een groot deel van de CO2 uitstoot voor haar rekening. Met 2,4 miljoen sociale huurwoningen in Nederland is de corporatiesector een belangrijke speler in de huidige CO2 uitstoot en dus ook in de beoogde verduurzaming.
Versnellen om gemiddeld energielabel B te halen
De woningcorporaties hebben recent afgesproken om toch met een versnelling gemiddeld energielabel B te gaan halen in 2021. Maar ook de volgende afspraak over CO2 neutraliteit in 2050 staat alweer om de hoek. Voor veel woningcorporaties heerst de vraag hoe dit als corporatie nu aan te pakken en te zorgen dat de verschillende doelstellingen elkaar niet in de weg zitten. Renovatiekeuzes van nu kunnen immers invloed hebben op latere renovatiemogelijkheden met betrekking tot bijvoorbeeld CO2 neutraliteit.
Finance Ideas heeft voor en samen met een corporatie uit het noorden van het land een herijking uitgevoerd van hun verduurzamingsbeleid. Het huidige beleid is vooral bottom-up gedreven: er wordt op complexniveau gekeken welke verduurzamingsmaatregelen passend zijn. Zo wordt elk complex anders behandeld, wanneer de zolder bijvoorbeeld niet wordt gebruikt als verblijfsruimte wordt ervoor gekozen het dak niet te isoleren. Er heerst op dit moment vooral korte termijn denken (met name door de doelstelling van 2021) en er is vanuit deze corporatie vraag naar een lange termijn visie voor de periode na 2021.
Iedere corporatie heeft een eigen portefeuille en daardoor een eigen plan nodig
Deze woningcorporatie wil een eigen koers gaan varen; ‘we hebben immers een eigen portefeuille’. En dus niet klakkeloos de sector volgen. De opdracht ging in eerste instantie over inzicht verschaffen in de keuzes, uitdagingen en risico’s die bij het CO2 neutraal maken van de voorraad komen kijken. Dit bestond allereerst uit kennisoverdracht, welke begrippen, methodes en verdienmodellen zijn er op het gebied van duurzaamheid. Om vervolgens inzicht in te krijgen in de (financiële) haalbaarheid is gebruik gemaakt van het model dat reeds voor Aedes is opgesteld om de haalbaarheid van CO2 neutraliteit voor de sector te bepalen middels vier technische scenario’s. Dit model is volledig aangepast op de portefeuille van de desbetreffende corporatie, zodanig dat zij zich in de samenstelling van de portefeuille herkenden en in de bijbehorende financiële cijfers.
Veel draaien aan veel knoppen
Hiermee is de impact van de vier scenario’s inzichtelijk gemaakt op de portefeuille maar ook op het financiële beeld. Al snel bleek dat er aan de nodige knoppen gedraaid dient te worden om tot een realistische haalbaarheidstoets te komen. Een voorbeeld hierin is dat in de huidige situatie nooit huurverhogingen toegepast werden bij verduurzaming, maar de vraag is hoe realistisch dit is wanneer een huurder een kwalitatief goede woning terug krijgt en de energielasten, en dus de woonlasten, omlaag gaan. Maar ook de samenstelling van de voorraad; slopen, nieuwbouw en renovatie hebben alle drie invloed op de haalbaarheid. Middels een dashboard waarbij aan de knoppen betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit kon worden gedraaid is inzichtelijk gemaakt wat de invloed van het beleid van de woningcorporatie is op de haalbaarheid van een verduurzamingsstrategie.
Grote stappen richting het Plan van Aanpak voor de CO2 neutrale woningvoorraad
Middels deze opdracht heeft deze corporatie grote stappen gezet richting een plan van aanpak voor een CO2 neutrale woningvoorraad. Zowel de betrokken werknemer, het bestuur als de RvC kunnen nu meepraten over dit onderwerp, een visie vormen en gedegen keuzes maken om de woningvoorraad toekomstbestendig te gaan renoveren.
Ook aan de slag?
Voor projectmanagers, projectleiders en beleidsmedewerkers die concreet aan de slag willen met het eigen duurzaamheidsproject is de Leergang Werken aan een duurzame woningvoorraad de juiste keuze. Voor de opzichter en vakman biedt de opleiding Duurzaamheid in de praktijk concrete handvatten bij de dagelijkse klantcontacten. Om concreet vorm te geven aan de verduurzamingsstrategie biedt de training Verduurzamingsstrategie bij ons zusje Finance Ideas Academy een prima verdieping.
Joost Huijbregts, Finance Ideas
Datum: 23-07-2017