Susan van Hooft (Portaal): “Corporaties worden meer en meer regisseurs”
Onderhoud, renovatie, nieuwbouw: woningcorporaties besteden dit werk uit. De betrokken partijen ondertekenen daarvoor contracten, die meestal op standaard voorwaarden gebaseerd zijn. En die passen vaak niet meer bij de huidige tijd, aldus Susan van Hooft, bedrijfsjurist bij Portaal. “De rollen van opdrachtgever en opdrachtnemer zijn veranderd, dus moeten de contractvoorwaarden ook worden aangepast.”
Hoe ging het meestal?
“Al heel lang leggen corporaties en aannemers in contracten precies vast wie wat doet. Bijvoorbeeld in een technische omschrijving bij het contract waarin de werkwijze en materialen die de bouwer gebruikt, zijn vastgelegd. Dan staat al vast welk type kozijnen of tegels gebruikt moeten worden. Maar tegenwoordig gaat het veel meer om samenwerking met diverse partijen.”
En wat moet ik me bij die samenwerking voorstellen?
“Het opdrachtgeverschap verandert, corporaties worden meer en meer regisseurs. Dat wil zeggen dat ze op hoofdlijnen aangeven wat hun doelen zijn, maar niet tot op detailniveau invullen hoe die moeten worden gerealiseerd. Veel corporaties sturen ook al op prestaties: tevreden huurders of duurzame en energiezuinige ‘nul op de meter’-woningen. Corporaties en bouwers moeten van elkaars kennis en kunde gebruikmaken om dat optimaal in te kunnen vullen. We gaan het overleg aan over oplossingen, zowel bij nieuwbouw, renovatie, als onderhoud.”
Concretiseer eens
“Stel, je wilt als corporatie dat een woning altijd verwarmd moet kunnen worden op 20°. Dan leg je dat vast in het contract, maar wat je niet precies vastlegt is hoe dat bereikt wordt. Je koopt als het ware een ‘product’ met de garantie dat het werkt. De detailuitvoering laat je bij de bouwer liggen. Dat is ook beter, omdat marktpartijen op deze manier de ruimte krijgen om goede producten en ideeën te ontwikkelen. Die kennis zit nu eenmaal veel meer aan die kant en je laat wat liggen als je daar geen gebruik van maakt.”
En die regierol past niet bij de huidige contracten?
“Vaak niet, er past dan een andere verdeling van taken en verantwoordelijkheden bij het doel en de opdracht van de corporatie. In de bekende modelcontracten en voorwaarden komt die gewenste verdeling niet terug. Daarom passen we standaard contractvoorwaarden vaak nog aan.”
Dat kan dus anders?
“Jazeker. Daarvoor zit ik vanuit Portaal in verschillende werkgroepen van Aedes, met juristen en inkopers van andere corporaties. We bespreken met elkaar hoe we bestaande modelcontracten scherper en beter kunnen toesnijden op de behoeften van corporatieland. We stellen dan afgeleide modelvoorwaarden namens Aedes op. Bijvoorbeeld voor geïntegreerde contracten of een aanbestedingsleidraad.”
Dit alles vereist een andere mindset van corporaties. Toch?
“Corporaties, maar ook bouwers, moeten op een andere manier focussen. Vooraf moeten we goed nadenken over onze doelen: wat willen we in de kern? Een contract is er vooral om doelen, verantwoordelijkheden en samenwerking vooraf goed vast te leggen en niet om achteraf uit de la te halen als zaken niet goed gaan. Deze verschuiving is best moeilijk en vraagt kennis en inzicht van de corporatieprofessional. Daar speel ik namens Aedes en de Bouwrecht Academie graag een rol in.”
Datum: 02-01-2017