De Fundering. Hoe zit dat eigenlijk?

Bij woningen gaat het meestal over het direct zichtbare gedeelte. Maar deze keer gaan we onder de grond. Kortom, het gaat over funderingen.

Kent u de drie functies van de fundering?

Een goede fundering is van wezenlijk belang om te voorkomen dat er scheuren in de gevel ontstaan of, nog erger, verzakkingen. Soms wordt de verzakking ook veroorzaakt door externe factoren als aardbevingen, of juist door zeer droge zomers waardoor de grondwaterstand zo laag is dat de bodem inzakt of er schade aan palen ontstaat. Houten palen komen dan in de droge aarde waardoor houtrot in de kop van de paal kan ontstaan.

Nu lijkt een fundering vaak slechts wat beton onder de grond. Maar de fundering heeft wel drie belangrijke functies: 

• overdragen van het gewicht (eigen gewicht en variabel gewicht) naar de bodem;
• in evenwicht houden van het gebouw;
• een ondergrondse ruimte zoals een kelder of parkeergarage.

Grondslag in Nederland

Nederland bestaat voor de helft uit zandgronden en voor de andere helft uit slappe leem en veengronden. Op deze slappen gronden kun je niet direct bouwen, je hebt dan palen nodig. Deze palen gaan door middel van heien of boren de grond in totdat de vaste grond is bereikt. Hoever de palen de grond in moeten wordt bepaald met een sondering, een grondonderzoek dat inzicht geeft in de bodemopbouw en dat wordt uitgevoerd door een specialistisch bureau. In gebieden met slappe gronden verdwijnt een groot deel van de investering in vastgoed dan ook in de grond. Op zandgrond kun je veelal direct de balkenfundering plaatsen (ook wel fundering op staal genoemd).

Materiaal

Tegenwoordig worden zowel de palen als de balken van beton gemaakt. Soms in de fabriek waarna ze met een vrachtwagen naar de bouwplaats (prefab) worden vervoerd, soms wordt het beton ter plaatse gestort. Tot begin vorige eeuw maakten we de palen van hout, tot net iets onder het grondwaterniveau zodat ze niet zouden gaan rotten. Op deze palen kwam een balk waarop werd gemetseld tot boven het maaiveld. Aan de soms scheefgezakte grachtenpanden in Amsterdam kun je zien kun je zien dat hier de houten palen op diverse plaatsen zijn weggerot.

Onderdelen van de fundering

Wat als het mis gaat?

Als de grond slapper wordt zakt het in. Als dit gelijkmatig gebeurt is er niets aan de hand. Het gaat mis als het niet gelijkmatig zakt. Dan ontstaan er scheuren. Scheuren die schuin lopen duiden vaak op een funderingsprobleem. Het tijdig signaleren en onderzoeken is nodig om de juiste herstelactiviteiten te bepalen. Het herstellen van een fundering is altijd voor rekening van de eigenaar. De fundering zelf heeft geen onderhoud nodig.

Reparaties

Een specialist bepaalt het herstelplan. Soms is het nodig om met meetapparatuur te kijken of een verzakking nog in beweging is. Het bijplaatsen van extra palen en het opvijzelen van de woning is soms nodig, net als het verstevigen van de balken. Een optie is dat de bodem wordt geïnjecteerd met speciaal materiaal waardoor de woning omhoog wordt gebracht tot het oude niveau. Een andere oplossing is eerst gaten in de woning hakken om vijzels te plaatsen. Vervolgens wordt de woning opgevijzeld. Nadat de woning is rechtgezet en op de juiste hoogte staat, worden de ruimten netjes dichtgemetseld. Soms worden ook nieuwe heipalen geslagen en wordt een nieuwe stalen balk onder de woning aangebracht (eronder gedraaid) om zo de woning op te vijzelen.

Voorkomen is beter dan genezen

Natuurlijk is voorkomen altijd beter dan genezen. Een goed funderingsadvies en controle tijdens de uitvoering zijn daarom aan te bevelen. Immers, de herstelkosten zijn fors.

Meer weten over bouwkunde?

Tijdens de cursus Bouwkunde voor niet-bouwkundigen komen de belangrijkste bouw- en installatietechnische basiskennis en terminologie aan de orde. Hiernaast wordt uitvoerig stilgestaan bij het bouwproces, de betrokken partijen en de relevante wet- en regelgeving. Dat gebeurt vanuit het perspectief dat u dagelijks met uw klanten daarover wilt kunnen praten en een goede gesprekspartner wilt zijn van uw technische collega's zonder daarbij zelf een technicus te hoeven zijn. De noodzakelijke theorie wordt direct aan de praktijk gekoppeld. 

Uiteraard kan deze cursus ook incompany bij u op locatie en desgewenst aangepast aan uw situatie, worden verzorgd.

Datum: 08-07-2021