De energietransitie: harde noodzaak maar onduidelijke koers
We staan aan de vooravond van een energietransitie. In 2050 moet onze samenleving energieneutraal zijn, dus ook alle woningen. De gevolgen daarvan zijn nog niet bij iedereen doorgedrongen, maar dat zal niet al te lang meer op zich laten wachten.
Het is hard nodig om de mouwen op te stropen. Alleen al de strategische beleidsvorming en -sturing, de keuze voor het moment van investeren en de keuze voor een specifieke technische oplossing zijn niet eenvoudig. Er is spraakverwarring in de gehanteerde definities. Energieneutraal, CO2-neutraal, klimaatneutraal; ze betekenen allemaal wat anders. En een CO2-neutrale woningvoorraad in 2050; wat betekent dat dan precies? Is dat vóór of na het materiaal gebruik? Juist die keuzes bepalen in grote mate de aanpak. Ondubbelzinnigheid in definities is hard nodig. Om het maken van keuzes te vergemakkelijken. Maar ook om niet achteraf te horen dat het toch anders had gemoeten.
Nu al zijn er partijen die bestaande woningen ombouwen tot Nul-op-de-Meter woningen voor een bedrag waar je ook een nieuwbouwwoning voor kan laten bouwen. Los van kleinschalige initiatieven om ervaring op te doen vind ik het onbegrijpelijk om zoveel geld aan één woning te besteden. Het is broodnodige innovatie, maar een uitgave van maatschappelijk vermogen die ik nog niet kan verantwoorden.
De energietransitie gaat pijn doen. Is dat erg? Nee, maar wel als bij de huurwoningen de mensen met de laagste inkomens (de huurders van woningcorporaties) daar voor een groot deel voor moeten opdraaien. Want binnen de huidige wet- en regelgeving (lees: verhuurdersheffing en beperkte subsidies voor verduurzaming) is het niet mogelijk om zowel de duurzaamheidsdoelstellingen te halen als de huren laag te houden. Want hoe je er ook naar kijkt, de investeringen in duurzaamheid komen voornamelijk uit de huuropbrengsten. De huren zijn de afgelopen jaren al flink gestegen en de verduurzaming biedt juist kansen om ook daadwerkelijk wat aan de betaalbaarheid voor deze groep te doen. Laten we niet vergeten dat er nog ruim vijf miljoen andere woningen in Nederland zijn. Een aantal lokale initiatieven en sporadisch beschikbare subsidies zijn onvoldoende om de transitie in de particuliere voorraad te realiseren.
Duidelijk is dat de woningcorporaties nu hun verantwoordelijkheid op weg naar een duurzame samenleving nemen en een boost aan de verduurzaming van BV Nederland geven. Wij voegen de daad bij het woord. Of wij daar de juiste en beste keuze in maken, is natuurlijk de grote vraag. De energietransitie vraagt om een visie en sterke sturing van zowel onze rijksoverheid als de lokale overheid om eigenaren van huur- én koopwoningen te ondersteunen en te stimuleren. Daar ontbreekt het aan.
Peter van Ling, bestuurder bij Velison Wonen
Aan de slag met verduurzaming?
- Leergang Werken aan een duurzame woningvoorraad
- Duurzaamheid in de praktijk
- Verduurzamingsstrategie: Realisatie van een CO2-neutrale voorraad (bij opleidingszusje Finance Ideas Academy)
- Verdien- en financieringsmodellen verduurzaming woningportefeuille (bij opleidingszusje Finance Ideas Academy)
Datum: 01-09-2017