Wat is nou betaalbaarheid? Aan welke knoppen kunt u draaien?

Wat is nou betaalbaarheid? Wie bepaalt dat? Is betaalbaarheid van wonen alleen de verantwoordelijkheid van een woningcorporatie? Wat kunnen of moeten we er mee? Het zijn zo maar wat vragen waarmee deelnemers aan de training Sturen op betaalbaarheid naar de training komen...

Vuistregel

Een vuistregel is simpel: ongeveer 33% van het inkomen maximaal besteden aan wonen. Maar klopt die vuistregel wel?  Nee! Want of een huur betaalbaar is, is wel afhankelijk van het inkomen, maar ook van het huishoudtype. Een alleenstaande ouder heeft immers andere uitgaven dan een groot gezin. En niet altijd geldt dat een hoger inkomen leidt tot een hogere betaalbare huur.

Van deze berekeningen maakt het Nibud verschillende huur-inkomenstabellen, gecombineerd met een rapport over de methodiek, een beschrijving van de kwetsbare doelgroepen en de toepassingsmogelijkheden. Zo kijken we tijdens de training bijvoorbeeld naar de reële huur voor een gezin met een modaal inkomen. Iedere keer verbaast het de deelnemers wat deze huur dan is. En meteen wordt er gedacht aan het woningaanbod van de eigen corporatie: hebben we genoeg woningen in deze huurklasse?

Knoppen aan de kast

Is de huurprijs dan de enige manier om de betaalbaarheid van huren te beïnvloeden? Nee, er zitten verschillende ‘knoppen’ aan de ‘kast’ van betaalbaarheid waaraan gedraaid kan worden. Aan een aantal knoppen kan de corporatie draaien, en aan een aantal andere knoppen de huurders zelf of andere organisaties of instanties zoals gemeenten.

Zo bepalen huurders uiteindelijk zelf welk huis zij huren en dus welke huur zij betalen. Een corporatie kan een huurder wel helpen bij de keuze door bijvoorbeeld te werken met een huurtool op hun site. 

Met de huurtool van het Nibud kunnen huurders op basis van hun inkomsten én huishoudsamenstelling bepalen welke woonlasten voor hen betaalbaar zijn. Want wees eens eerlijk, weet u wat uw uitgaven zijn op welke manier woonlasten daarin passen? Het maken van een begroting tijdens de training Sturen op betaalbaarheid is vaak één van de eyeopeners. 

Oplossingen voor morgen

Het meest inspirerende deel van de training zijn vaak de ideeën en oplossingen die andere corporaties al gevonden hebben. Niet alleen die ik als trainer noem, maar ook waar de andere deelnemers in de training over vertellen. Bijvoorbeeld een soberder onderhoudsbeleid, waarin huurders ook iets te kiezen krijgen. Als de huurder eigen onderhoudsproblemen in de woning oplost, gaat de huur omlaag. Of de inzet van een woonlastencoach (samen met de gemeente) die samen met de huurder onderzoekt wat mogelijk is in individuele gevallen. Kan de huurder nog verder op energie besparen? Is verhuizen naar een goedkopere woning een optie? Kan er bemiddeld worden naar werk om het inkomen te vergroten? Deze maatwerkaanpak helpt individuele huurders, maar leidt ook tot oplossingen waarmee een grotere groep huurders geholpen kan worden.

Een panklare oplossing voor Sturen op betaalbaarheid is er niet omdat er bijvoorbeeld niet zo maar een aantal huizen bijgezet kunnen worden in een bepaalde prijsklasse. Maar met de opgedane inzichten over betaalbaarheid, achtergrondinformatie uit onderzoeken en voorbeelden van andere corporaties kan een deelnemer wel beginnen met het maken van een verschil voor de toekomst. Aan welke knop(pen) ga jij draaien?

Natasja Popma, Kjenning
Trainer Sturen op betaalbaarheid
Trainer Huurachterstanden

Datum: 27-11-2015